Εφήμερη για τις 2 Σεπτεμβρίου στο Παρίσι: Οι σφαγές του Σεπτεμβρίου

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1792, οι Sans-Culottes εισέβαλαν στις παρισινές φυλακές και έσφαξαν χίλιους κρατούμενους που ήταν ύποπτοι για αντεπαναστατική δράση και υπέρ της επιστροφής του βασιλιά.

Την Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 1792, φοβούμενοι μια"συνωμοσία των φυλακών" και μια πρωσική εισβολή, οι Sans-culottes εισέβαλαν στις παρισινές φυλακές και έσφαξαν με συνοπτικές διαδικασίες εκατοντάδες φερόμενους ως αντεπαναστάτες κρατούμενους. Αυτή ήταν η αρχή των σφαγών του Σεπτεμβρίου, οι οποίες έλαβαν χώρα από τις 2 έως τις 6 Σεπτεμβρίου 1792 στο Παρίσι και στις επαρχίες.

Είχε περάσει σχεδόν ένας μήνας από τότε που οι Sans-Culottes εισέβαλαν στο παλάτι των Tuileries, ακούγοντας τηνκατάργηση της βασιλικής εξουσ ίας και την πτώση της μοναρχίας, η οποία υπήρχε στη Γαλλία επί χίλια χρόνια. Αυτή η 10η Αυγούστου 1792 σηματοδότησε την έναρξη της δεύτερης Γαλλικής Επανάστασης, ως απάντηση στον συνασπισμό των ευρωπαϊκών μοναρχιών που έδειξε ακλόνητη υποστήριξη στη γαλλική μοναρχία και στην εισβολή των Πρώσων και των Αυστριακών στη Γαλλία.

Από τις 20 Απριλίου 1792, η Γαλλία είχε κηρύξει τον πόλεμο σε δύο από τις ευρωπαϊκές μοναρχίες που υποστήριζαν τη γαλλική βασιλική οικογένεια, την Αυστρία και την Πρωσία. Τον Ιούλιο του 1792, ο πρωσικός και ο αυστριακός στρατός διείσδυσαν τελικά στη Γαλλία και στις 25 Ιουλίου 1792, το Μανιφέστο του Μπράουνσβικ, που αποδίδεται στον αρχηγό του πρωσικού στρατού, τον Κάρολο-Γκιγιόμ-Φερδινάνδο, δούκα του Μπράουνσβικ, απευθύνθηκε στον λαό του Παρισιού.

Στην πραγματικότητα γραμμένο από έναν Γάλλο ευγενή που είχε μεταναστεύσει την εποχή της Επανάστασης, τον Chevalier Geoffroy de Limon, το μανιφέστο αυτό, που είχε σκοπό να εκφοβίσει το Παρίσι, ανακοίνωνε τη βούληση των Συμμάχων να επαναφέρουν τον βασιλιά στη θέση του, να του ξαναδώσουν πλήρεις εξουσίες, και απειλούσε τους αντιπάλους του μονάρχη με τα χειρότερα αντίποινα, υποστηρίζοντας ότι όποιος αντιδρούσε σε αυτό θα θεωρούνταν επαναστάτης και θα τιμωρούνταν με τη θανατική ποινή του στρατιωτικού νόμου.

Στο Παρίσι, τα πνεύματα οξύνθηκαν και επικράτησε αστάθεια. Από την κατάληψη του παλατιού των Tuileries, τρεις δυνάμεις μάχονταν για τον έλεγχο της πρωτεύουσας: η Επαναστατική Κομμούνα του Παρισιού, η οποία είχε υποκινήσει την εξέγερση των Tuileries και της οποίας ηγείτο τώρα ο Ροβεσπιέρος- ηΝομοθετική Συνέλευση, η οποία είχε προκύψει από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1791- και τέλος το Προσωρινό Εκτελεστικό Συμβούλιο, με επικεφαλής τον Νταντόν, υπουργό Δικαιοσύνης και πρωθυπουργό.

Ωστόσο, εν αναμονή τηςεκλογής μιας Εθνικής Συνέλευσης, η Παρισινή Κομμούνα ανέλαβε την εξουσία. Σε μια προσπάθεια να περιορίσει τη δύναμη της Κομμούνας, η Συνέλευση ριζοσπαστικοποίησε τις πολιτικές της θέσεις και, στις 17 Αυγούστου 1792, συνέστησε ένα έκτακτο ποινικό δικαστήριο για να δικάσει τους υπερασπιστές του βασιλιά. Με τη σειρά τους, οι ευγενείς και οι Ελβετοί φρουροί που είχαν υπερασπιστεί τη βασιλική οικογένεια και είχαν πυροβολήσει εναντίον του λαού κατά τη διάρκεια της κατάληψης των Tuileries καταδικάστηκαν και κλείστηκαν στις παρισινές φυλακές.

Όμως αυτό το νέο δικαστήριο θεωρήθηκε πολύ επιεικές από την εξεγερμένη Κομμούνα. Την 1η Σεπτεμβρίου 1792, ο δημοσιογράφος Ζαν-Πωλ Μαρά, μέλος της επιτροπής επιτήρησης της Κομμούνας, ανήρτησε πλακάτ που ζητούσαν δικαιοσύνη από τον λαό και τον προέτρεπαν να "εξαγνίσει το Έθνος πριν τρέξει στα σύνορα". Υπό τον φόβο μιας εξέγερσης των κρατουμένων στις φυλακές, και σε μια εποχή που η πρωτεύουσα είχε εγκαταλειφθεί από πολλούς εθελοντές άνδρες που είχαν φύγει για να ενταχθούν στο μέτωπο στα σύνορα, αφήνοντας πίσω τους ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα, ο φόβος ενστάλαξε.

Η είδηση της παράδοσης του μεγάλου φρουρίου του βορειοανατολικού τμήματος, του Βερντέν, στις 29 Αυγούστου, λίγες μόλις ημέρες μετά την παράδοση του Longwy, ενίσχυσε το κλίμα τρόμου. Ο λαός ήταν βέβαιος ότι μια ξένη εισβολή στην πρωτεύουσα ήταν επικείμενη, ενώ μυστικά ετοιμαζόταν μια"συνωμοσία των φυλακών": σε μια πρωτεύουσα εγκαταλελειμμένη από 30.000 εθελοντές, οι αντεπαναστάτες κρατούμενοι θα κατάφερναν να δραπετεύσουν από τις φυλακές, να κόψουν τα λαρύγγια των πατριωτών, να απελευθερώσουν τον Λουδοβίκο ΙΣΤ' από τη φυλακή του Ναού και να παραδώσουν την πρωτεύουσα στους Πρώσους .

Αυτό ήταν πάρα πολύ για τους Sans-Culottes, οι οποίοι αποφάσισαν να πρωτοστατήσουν. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1792, διάφορα τμήματα, με επικεφαλής το τμήμα Faubourg Poissonnière, εισέβαλαν στις φυλακές του Παρισιού, οπλισμένα με ρόπαλα, τσεκούρια, σφυριά, σπάθες και κοντάρια. Επί πέντε ημέρες, οι Σεπτεμβριανοί διεξήγαγαν εικονικές δίκες από λαϊκό δικαστήριο στη φυλακή Abbaye και σφαγίασαν ανελέητα κρατούμενους που υποτίθεται ότι τάσσονταν υπέρ της επιστροφής του βασιλιά, στη φυλακή Abbaye, στο μοναστήρι Carmes, στο Saint-Firmin, στη Conciergerie, στη La Force, στο Tour-Saint-Bernard, στο Châtelet, στο νοσοκομείο-φυλακή Salpêtrière και στο νοσοκομείο Bicêtre.

Συνολικά, περισσότερα από 1.300 θύματα δολοφονήθηκαν από τους Σεπτεμβριανούς, μεταξύ των οποίων πολλοί αριστοκράτες, Ελβετοί φρουροί και ανθεκτικοί ιερείς, καθώς και κρατούμενοι του κοινού ποινικού δικαίου και απλοί πολίτες. Από την άλλη πλευρά, οι κρατούμενοι που φυλακίζονταν για χρέη, οικογενειακές διαμάχες ή μικροαδικήματα απελευθερώνονταν γενικά, όπως και οι περισσότερες γυναίκες. Ούτε οι αρχές, ούτε η Εθνοφρουρά, ούτε η κυβέρνηση, ούτε η Συνέλευση, ούτε η Κομμούνα, αντιτάχθηκαν στις δολοφονίες ή επενέβησαν μπροστά σε μια από τις κορυφές της επαναστατικής βίας.

Ένα από τα πιο διάσημα θύματα ήταν η πριγκίπισσα Marie-Thérèse de Lamballe, πρώην έμπιστη της βασίλισσας και γκουβερνάντα των παιδιών της, η οποία είχε φυλακιστεί στη La Force επειδή συνόδευε τη βασιλική οικογένεια στη φυλακή Temple. Σφαγιάστηκε από τους Sans-culottes, την έκαναν κομμάτια και το κεφάλι της καρφώθηκε στην άκρη ενός παλούκιου και μεταφέρθηκε κάτω από το παράθυρο του κελιού της βασίλισσας. Οι ταραχές εξαπλώθηκαν γρήγορα στις επαρχίες, στο Meaux, τη Lyon, την Caen, τη Gisors και τη Reims, σκοτώνοντας άλλα 150 άτομα.

Προανάκρουσμα της Πρώτης Τρομοκρατίας, οι σφαγές του Σεπτεμβρίου είδαν τη Γαλλική Επανάσταση να εισέρχεται στην πιο βίαιη φάση της.

Για να μάθετε περισσότερα, κάντε κλικ εδώ: