Leren, je vinger opsteken, geen fouten maken. Willen dat de leerkracht zegt: "Goed zo! Weten hoe je moet lezen, schrijven en tellen is niet altijd gemakkelijk... Kinderen onderwijzen, in hun ogen zien wat er fout gaat, hen aanmoedigen, hen helpen. Ze laten lezen, zingen... Leren met elkaar te praten in de speeltuin in plaats van ruzie te maken. In haar nieuwe documentaire Apprendre, gepresenteerd in een Special Screening op het Cannes Film Festival 2024, neemt de camera van Claire Simon voor een paar maanden plaats in een school van de Republiek, deAnton Makarenko basisschool in Ivry-sur-Seine, aan de rand van Parijs.
Hier leven de verschillende gemeenschappen in perfecte harmonie naast elkaar - samenleven is een van de sleutelbegrippen in het onderwijs dat er wordt gegeven, waar we leren om geen slechte spelers te zijn en om anderen het woord te laten doen - in klassen variërend van kleuterklas tot CM2. De documentairemaakster, die zich al eerder voor het schoolplein interesseerde (in haar documentaire Récréations, 1992), concentreert zich deze keer op de binnenkant van twee goed opgevoede klassen: een klas met kleuters en een klas met oudere kinderen die zich voorbereiden om het nest te verlaten en naar de middelbare school te gaan.
De film is grotendeels op kinderniveau opgenomen, met een meeslepende handcamera met close-ups van de gezichten van de kinderen die opgaan in de activiteiten van de dag. Learning brengt ons uiteindelijk terug naar onze eigen herinneringen aan school - de onstuimige jongenstafel vooraan in de klas, de spelletjes tijdens de pauze met hun willekeurige regels, de soep van bladeren en smeltwater. Zonder voice-over en bijna zonder de vierde muur te doorbreken, wordt de opzet van de film volledig weggevaagd en blijft er niets anders over dan het natuurlijke. Bepaalde scènes worden uitgerekt om deenergie op de speelplaats, de synergie tussen de leerlingen, hun relatie met de leraar en de geritualiseerde dagelijkse routine vast te leggen.
Het is waar dat het filmen van zulk schattig materiaal gegarandeerd emotie oproept bij de kijker, net zoals kittenvideo's dat doen op het internet, maar de documentaire van Claire Simon gaat verder dan deze simpele observatie. Want hoewel het inderdaad een zonnige documentaire is die de hele tijd een glimlach op ons gezicht tovert, schrikt Apprendre er niet voor terug om de wreedheid van het gedrag van kinderen ten opzichte van elkaar te laten zien - soms gaat het om domheid die zich voordoet als kwaadwillendheid - zoals in deze scène van pesterijen op het schoolplein; of bepaalde momenten van bittere aarzeling, wanneer religie in de woorden van de kinderen naar voren komt.
In een tijd waarin staatsscholen in verval zijn, herinnert Apprendre ons eraan dat dit inderdaad het mooiste beroep ter wereld is en komt het op voor een bepaald soort onderwijs dat koste wat het kost behouden moet blijven. Meer dan een plaats, een humanistisch, seculier toevluchtsoord, aangepast aan elk kind, en leerkrachten geïnvesteerd in de missie die hen is toevertrouwd. We kunnen alleen maar hopen dat de documentaire geen archief wordt van een vervlogen tijdperk.
Cannes Festival 2024: Al het laatste nieuws en informatie over de 77e editie
Het Filmfestival van Cannes keert terug naar de Croisette voor de 77e editie van 14 tot 25 mei 2024. Klik hier voor al het laatste nieuws en informatie! [Lees verder]
Cannes Festival 2024: Al het laatste nieuws en informatie over de 77e editie
