Γνωρίζατε ότι ένα από τα πιο εμβληματικά σημεία του Παρισιού ήταν κάποτε λιμάνι, τόπος εκτελέσεων και σύμβολο εξουσίας; Η Place de Grève, που βρίσκεται στο 4ο διαμέρισμα του Παρισιού και σήμερα είναι γνωστή ως Place de l'Hôtel-de-Ville, ήταν κάποτε μια περιοχή με χαλίκια στις όχθες του Σηκουάνα. Πριν γίνει το διοικητικό κέντρο της πρωτεύουσας από το 1357 και μετά, η πλατεία αυτή ήταν πρώτα και κύρια μια "grève" με την τοπογραφική έννοια: μια αμμώδης περιοχή με ελαφριά κλίση προς τον ποταμό. Αυτό το τοπωνύμιο, αρχικά περιγραφικό, θα έπαιρνε αργότερα πολλαπλές ιστορικές και κοινωνικές σημασίες.
Η"απεργία", πριν γίνει πολιτική, ήταν επομένως γεωγραφική. Το 1141, ο Λουδοβίκος Ζ΄ παραχώρησε μέρος αυτής της περιοχής στην ισχυρή εταιρεία των εμπόρων νερού, οι οποίοι δημιούργησαν εκεί ένα λιμάνι εκφόρτωσης. Αυτή η στρατηγική τοποθεσία εξελίχθηκε ραγδαία: το 1357, ο Étienne Marcel, προϊστάμενος των εμπόρων, απέκτησε το "maison aux piliers " για να χτίσει το πρώτο δημαρχείο. Από τότε, η Place de Grève έγινε η διοικητική καρδιά του Παρισιού, ρόλο που κράτησε αδιάλειπτα μέχρι την Επανάσταση.
Όμως η Place de Grève είναι επίσης διάσημη για το ρόλο της στην εγκληματική ιστορία. Από τον 14ο αιώνα και μετά, έγινε ο προτιμώμενος τόπος εκτέλεσης για τη βασιλική και στη συνέχεια για τη δημοτική δικαιοσύνη. Η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε, η Marguerite Porette, κάηκε ζωντανή εδώ το 1310, και για περισσότερους από πέντε αιώνες, μέχρι το 1830, ο τόπος συνδέθηκε με το ικρίωμα. Οι άνθρωποι απαγχονίζονταν, αποκεφαλίζονταν ή καίγονταν, ανάλογα με την κοινωνική τους θέση. "Ο Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε στην Παναγία των Παρισίων: "Από τότε, η Grève είχε αυτή τη δυσοίωνη όψη που διατηρεί ακόμη και σήμερα λόγω των αποτρόπαιων ιδεών που ξυπνάει.
Ο συγγραφέας, ο οποίος ήταν μάρτυρας πολλών δημόσιων εκτελέσεων όταν ήταν παιδί, θυμάται έντονα αυτές τις σκηνές στο Le Dernier Jour d'un Condamné (Η τελευταία μέρα ενός καταδικασμένου). Σε αυτό, περιγράφει"το Hôtel de Ville [...] σκοτεινό, ζοφερό, με το πρόσωπό του γεμάτο ροκανίσματα από τα γηρατειά [...] Τις ημέρες των εκτελέσεων, ξερνάει χωροφύλακες από όλες τις πόρτες του και κοιτάζει τον καταδικασμένο από όλα τα παράθυρά του". Αυτό το θέαμα, με το μείγμα πλήθους, φόβου και νοσηρής ψυχαγωγίας, άφησε ένα μόνιμο σημάδι στη συλλογική μας μνήμη.
Παράλληλα με αυτή τη δικαστική διάσταση, η πλατεία διατήρησε το ρόλο της ως κέντρο της δημοτικής εξουσίας. Ήδη από τον Φραγκίσκο Α', το έργο της ανοικοδόμησης τουΔημαρχείου ανατέθηκε στον Dominique Boccador. Η κατασκευή άρχισε το 1533, αλλά δεν ολοκληρώθηκε πριν από το 1628. Το κτίριο υπέστη αρκετές μετατροπές κατά τον 19ο αιώνα, κυρίως με την προτροπή του νομάρχη Haussmann, ο οποίος μετακόμισε ο ίδιος στο κτίριο το 1853.
Το 1803, σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού των τοπωνυμίων, η Place de Grève μετονομάστηκε επίσημα σε Place de l'Hôtel-de-Ville. Η λέξη"grève" (απεργία), η οποία είχε γίνει συνώνυμη των λαϊκών συγκεντρώσεων, ακόμη και των διαμαρτυριών, ιδίως ως αποτέλεσμα των μεταγενέστερων εργατικών κινημάτων, αντικαταστάθηκε από μια πιο θεσμική ονομασία.
Σήμερα, αν και οι εκτελέσεις σταμάτησαν το 1832 (μεταφέρθηκαν στο Barrière Saint-Jacques), η παλιά Place de Grève διατηρεί στην πέτρα της και στη μνήμη της το αποτύπωμα των αιώνων. Παραμένει τόπος συνάντησης, αλλά και σιωπηλός μάρτυρας των πολιτικών, κοινωνικών και δικαστικών μετασχηματισμών του Παρισιού. Όπως έγραψε ο Ουγκώ στο Actes et Paroles:"Υπάρχει μια φρικτή, τραγική, αποτρόπαια, ειδωλολατρική θεότητα. [...] Τώρα ονομάζεται θανατική ποινή".
Η Place de Grève, επί μακρόν σκηνικό κρατικής βίας και άσκησης της δημοτικής εξουσίας, συνοψίζει την ιστορική πολυπλοκότητα του Παρισιού: μεταξύ δικαιοσύνης, πολιτικής, εμπορίου και συλλογικής μνήμης.
Αυτή η σελίδα μπορεί να περιέχει στοιχεία με την υποστήριξη τεχνητής νοημοσύνης, περισσότερες πληροφορίες εδώ.
