Lễ hội Khoa học 2025 sẽ diễn ra tại Yvelines từ ngày 3 đến 13 tháng 10, và các thị trấn Port-Marly và Louveciennes sẽ mang đến cho chúng ta những bất ngờ thú vị. Năm nay, chủ đề quốc gia "Les Intelligence[s]" (Trí tuệ: những câu hỏi lớn) sẽ định hướng cho một chương trình đa dạng do hiệp hội Louv'Science tổ chức, một tổ chức địa phương có uy tín trong lĩnh vực truyền thông khoa học từ năm 2014.
Sự kiện miễn phí này, được tổ chức từ năm 1991, cho phép mọi người khám phá thế giới khoa học và gặp gỡ các nhà nghiên cứu hiện nay. Tại hai thị trấn xinh đẹp của Yvelines, nằm trong vòng cung của sông Seine gần Saint-Germain-en-Laye, sự kiện này mang một không khí đặc biệt thân thiện.
Vào ngày 3 tháng 10, lễ khai mạc sẽ diễn ra tại Pavillon Corot vào lúc 19h, tiếp theo là hội thảo về "Trí thông minh của ong" vào lúc 19h30. Martin Giurfa, chuyên gia nổi tiếng về nhận thức của ong, sẽ trình bày những khả năng đáng kinh ngạc của loài côn trùng xã hội này. Đây là một khởi đầu tuyệt vời cho phiên bản năm nay, dành riêng cho các hình thức trí thông minh đa dạng.
Được trình bày bởi Martin Giurfa, Giám đốc Viện Sinh học Paris Sorbonne, chuyên gia hàng đầu thế giới về nhận thức động vật.
Ong có bộ não rất nhỏ, nhưng hành vi của chúng rất phong phú và phức tạp. Trong những thập kỷ gần đây, chúng đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ trong lĩnh vực khoa học thần kinh nhận thức và trở thành mô hình ưu tiên cho nghiên cứu về cơ sở thần kinh của quá trình học tập. Ban đầu, chúng được sử dụng để khám phá việc hình thành các liên kết đơn giản giữa các kích thích khứu giác hoặc thị giác và phần thưởng thức ăn dưới dạng dung dịch sucrose, một quá trình tạo ra những ký ức bền vững có thể tồn tại suốt đời.
Tuy nhiên, công trình nghiên cứu của Martin Giurfa đã tiết lộ những khả năng nhận thức bất ngờ ở ong, vốn trước đây được coi là đặc quyền của con người và một số loài linh trưởng. Martin Giurfa đã chỉ ra các hình thức học tập khái niệm và khả năng số học đòi hỏi những giải thích vượt ra ngoài phạm vi học tập cơ bản.
Trong bài trình bày này, Martin Giurfa sẽ trình bày những phát hiện này và cho thấy rằng trong một số trường hợp, có thể liên hệ những khả năng nhận thức phức tạp này với sự kích hoạt của các mạch thần kinh cụ thể trong não của ong. Một cách rộng hơn, ông sẽ đề cập đến những thách thức thực nghiệm và triển vọng nghiên cứu nhằm làm sáng tỏ kiến trúc thần kinh cơ bản của quá trình xử lý nhận thức ở côn trùng, từ đó mở ra những con đường mới cho ngành sinh học thần kinh học về học tập nâng cao.
Raconter l’histoire des abeilles sans trop développer l’aspect inquiétant de leur disparition, tel a été le crédo de la troupe de Théâtre de la Compagnie Dhang Dhang. L'équipe a choisi de raconter la Vie des abeilles et leurs incroyables capacités en développant différents tableaux dont voici la présentation :
La reproduction des abeilles
La ponte dans les alvéoles hexagonales
Comment les abeilles fabriquent le miel
Le combat des reines pur être la seule
La pollinisation, rôle fondamental
L’essaimage pour la multiplication des colonies
La troupe de Théâtre a voulu créer un parallèle avec une histoire humaine et donc une histoire d’amour…
Avec ce spectacle, on apprend la vie des Abeilles d’une manière ludique. Avec humour et poésie, le spectacle donne envie aux grands et aux petits d’en savoir plus sur ces insectes sociaux.
Le spectacle permet de comprendre l'importance des insectes pollinisateurs dont les abeilles font partie pour notre environnement.
Le spectacle est Lauréat aux trophées des associations de la Fondation EDF à la Cité des Sciences à Paris.
Le spectacle a reçu un accueil très favorable du public pour ses représentations, avec de critiques très favorbles, par exemple de Télérama, de la Provence, de 20 Minutes, etc....
Vào thứ Hai, ngày 13 tháng 10, tất cả các lớp học của trường tiểu học Port Marly được các tình nguyện viên của Louv'Science chào đón tham gia các hội thảo khác nhau.
Hội thảo 1: Mục đích là để hiểu cách các con ong thám hiểm truyền đạt thông tin về vị trí, khoảng cách, chất lượng và số lượng mật hoa cho các con ong thu thập mật. Hội thảo, kết hợp với một bảng giải thích, đề nghị các em nhỏ đặt một nhóm hoa trên một đồng cỏ nằm giữa một tổ ong và một mặt trời ảo, xác định tọa độ của mật hoa so với mặt trời, mang thông tin này về tổ ong, truyền thông tin này cho một nhóm khác, nhóm này sẽ phải liên hệ hệ thống với thông tin.
Hội thảo 2: Hội thảo này nhằm giúp trẻ em hiểu lý do tại sao ong chọn hình lục giác cho tổ của chúng. Có nhiều hội thảo ở đây, trong đó người ta sử dụng các hình dạng khác nhau (tròn, vuông, lục giác) để cho thấy hình dạng này cho phép lấp đầy không gian một cách tối ưu nhất bằng cách tối ưu hóa các nguồn tài nguyên. Chúng tôi cũng cho thấy rằng với cùng một diện tích, hình lục giác có chu vi nhỏ hơn hình vuông và ít mất diện tích hơn hình tròn.
Hội thảo 3: Hội thảo này nhằm giúp trẻ em hiểu cách ong và hoa thích nghi lẫn nhau để sinh tồn. Trẻ em được học cách nhận biết hoa, mùi hương và màu sắc.
Hội thảo 4: Ở đây, chúng tôi cho thấy cách loài dơi sử dụng sóng siêu âm, tiếng vang và hiệu ứng Doppler để săn mồi. Với sự trợ giúp của một số điện thoại thông minh sử dụng ứng dụng fizziq, chúng tôi tính toán khoảng cách bằng tốc độ âm thanh, đồng thời cho thấy sự nén tần số khi một vật thể phát ra âm thanh đến gần, ví dụ về hiệu ứng Doppler.
Xưởng 5: Ở đây, chúng ta tìm hiểu cách con người sử dụng trí thông minh để tìm ra các hằng số của tự nhiên, đặc biệt là PI (3,14..). Từ 3 đĩa có đường kính 1, 10 và 100 cm, chúng ta thấy rằng cùng một giá trị, khi áp dụng cho đường kính, cho phép tìm ra chu vi. Từ đó, ta suy ra giá trị của PI
Hội thảo 6: Ở đây, ta trình bày cách con người thời cổ đại đã sử dụng trí tuệ của mình để tìm ra cách tạo ra lửa, bằng ma sát và va đập. Một số hội thảo thực hành được đề xuất ở đây, với cung thủ, ván lửa, marcassite, đá lửa, cho phép chứng minh rằng thử nghiệm giúp tìm ra cách tạo ra lửa.
Hội thảo 7: Ở đây, chúng tôi giới thiệu một trí tuệ nhân tạo được cài đặt trên máy tính, cho phép so sánh kết quả của các hội thảo khác nhau do trẻ em thực hiện với các đề xuất của công cụ AI, cho phép có cái nhìn phê phán về công nghệ này.
Một điểm máy tính cho phép so sánh kết quả của các thí nghiệm với những gì được cung cấp bởi AI được cài đặt, mà trẻ em đặt câu hỏi liên quan đến kết quả của các thí nghiệm
Tại Port-Marly, một trò chơi lớn mang tên "Cuộc phiêu lưu kỳ thú của loài kiến" do Trung tâm Giải trí tổ chức tại Trung tâm Saint-Exupery rộng rãi: Khám phá thế giới của loài kiến bằng cách thám hiểm các đường hầm khác nhau trong tổ kiến và sự phức tạp của cấu trúc tổ kiến. Trò chơi bao gồm nhiều hoạt động giúp hiểu rõ hơn về loài côn trùng xã hội này. Nhiều thử thách đang chờ đợi những người tham gia trò chơi trong thế giới nhỏ bé này.
Sau đó, công chúng được tham gia vào nhiều hội thảo do Louv'Science tổ chức, bao gồm:
Hội thảo 1: Hiểu cách những con ong thám hiểm truyền đạt thông tin về vị trí, khoảng cách, chất lượng và số lượng mật hoa cho những con ong thu thập mật. Hội thảo, kết hợp với một bảng giải thích, đề nghị các em nhỏ đặt một nhóm hoa trên một đồng cỏ nằm giữa một tổ ong và một mặt trời ảo, xác định tọa độ của mật hoa so với mặt trời, mang thông tin này về tổ ong, truyền thông tin này cho một nhóm khác, nhóm này sẽ phải liên hệ hệ thống với thông tin.
Hội thảo 2: Hội thảo này nhằm giúp trẻ em hiểu lý do tại sao ong chọn hình lục giác cho tổ của chúng. Có nhiều hội thảo ở đây, trong đó người ta sử dụng các hình dạng khác nhau (tròn, vuông, lục giác) để cho thấy hình dạng này cho phép lấp đầy không gian một cách tối ưu nhất bằng cách tối ưu hóa các nguồn tài nguyên. Chúng tôi cũng cho thấy rằng với cùng một diện tích, hình lục giác có chu vi nhỏ hơn hình vuông và ít mất diện tích hơn hình tròn.
Hội thảo 3: Hội thảo này nhằm giúp trẻ em hiểu cách ong và hoa thích nghi lẫn nhau để sinh tồn. Trẻ em được học cách nhận biết hoa, mùi hương và màu sắc.
Hội thảo 4: Ở đây, chúng tôi cho thấy cách loài dơi sử dụng sóng siêu âm, tiếng vang và hiệu ứng Doppler để săn mồi. Với sự trợ giúp của một số điện thoại thông minh sử dụng ứng dụng fizziq, chúng tôi tính toán khoảng cách bằng tốc độ âm thanh, đồng thời cho thấy sự nén tần số khi một vật thể phát ra âm thanh đến gần, ví dụ về hiệu ứng Doppler.
Hội thảo 5: Ở đây, chúng ta sẽ tìm hiểu cách con người sử dụng trí thông minh của mình để tìm ra các hằng số trong tự nhiên, đặc biệt là PI (3,14..). Từ 3 đĩa có đường kính 1, 10 và 100 cm, chúng tôi đề xuất quan sát rằng cùng một giá trị, áp dụng cho đường kính, cho phép tìm ra chu vi. Từ đó, chúng tôi suy ra giá trị của PI
Hội thảo 6: Ở đây, chúng tôi trình bày cách con người thời cổ đại đã sử dụng trí tuệ của mình để tìm ra cách tạo ra lửa, bằng ma sát và va đập. Một số xưởng thực hành được đề xuất ở đây, với cung thủ, ván lửa, marcassite, đá lửa, cho phép chứng minh rằng thử nghiệm cho phép tìm ra cách tạo ra lửa.
Xưởng 7: Ở đây, chúng tôi giới thiệu một trí tuệ nhân tạo được cài đặt trên máy tính, cho phép so sánh kết quả của các xưởng khác nhau do trẻ em thực hiện với các đề xuất của công cụ AI, cho phép có cái nhìn phê phán về công nghệ này.
Tất cả các hoạt động này đều miễn phí và mở cửa cho tất cả mọi người. Chỉ có chương trình "Le bal des Abeilles" (Vũ hội của những chú ong) vào ngày 8 tháng 10 là cần đặt chỗ trước bằng cách điền vào mẫu đăng ký. Các sự kiện khác đều miễn phí, trong phạm vi số lượng chỗ có sẵn.
Lễ hội Khoa học 2025 này nằm trong truyền thống hợp tác giữa Port-Marly, Louveciennes và hiệp hội Louv'Science, hoạt động từ năm 2016 trong việc tổ chức sự kiện quốc gia này. Hiệp hội, do Pierre Facon đứng đầu và bao gồm các nhà khoa học hàng đầu, làm việc suốt cả năm để phát triển sự tò mò khoa học ở giới trẻ.
Các địa điểm mang tính biểu tượng như Carré des Mousquetaires, Pavillon Corot và thư viện đa phương tiện cung cấp một khung cảnh lý tưởng cho những khám phá này. Đối với những người tham gia đến từ xa, các thị trấn thuộc vùng Yvelines, gần lâu đài Versailles và công viên Saint-Germain-en-Laye, xứng đáng là điểm đến cho một chuyến du lịch văn hóa trong ngày.
Ngày và giờ mở cửa
Từ 3 tháng mười 2025 ĐẾN 13 tháng mười 2025
Vị trí
Port-Marly
port marly
78560 Port Marly (Le)
Trình lập kế hoạch tuyến đường
Giá cả
Miễn phí
Độ tuổi khuyến nghị
Cho tất cả
